به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

کهن‌سالترین بنای مذهبی اسلامی شیراز در معرض آسیب

تاریخ انتشار: ۱۵ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۰۶۳۷۰

مسجد جامع عتیق شیراز که مسجد آدینه نیز نامیده می‌شود، از ابعاد مختلف نظیر تمدن اسلامی، معماری بنا‌های مذهبی، اثرگذاری سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، بنای بسیار مهمی به شمار می‌رود، اما اقدامات نسنجیده و غیرکارشناسی در تخریب بافت اطراف این بنا و فضاسازی‌های پیرامونی، این بنا را در معرض آسیبی جدی قرار داده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مسجد جامع عتیق که بسیاری آن را نخستین مرکز شکل‌گیری فعالیت‌های سیاسی متدینین در شیراز می‌دانند، به لحاظ کارگردی، نه تنها یک مکان مذهبی بلکه هسته‌ای مهم در شکل‌گیری و هدایت فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نیز بود.

بنای اولیه این مسجد که بی تردید یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری شیراز به شمار می‌رود، سال ۲۸۱ هجری قمری و در زمان "عمرولیث صفاری" پایه‌گذاری و احداث شد.

براساس آنچه در تاریخ آمده، این بنا را بعد‌ها "شاه اسحق اینجو" در سال ۷۵۲ هجری قمری، مرمت و بنایی در میان حیاط آن احداث کرد که "خدایخانه" یا "دارالمصحف" نامیده شد.

این مسجد که از ابتدای بنا تا اواخر دهه ۶۰، علاوه بر آثار فرهنگی مذهبی، مرکزی مهم و استراتژیک در برنامه‌ریزی و تصمیم‌سازی به شمار می‌رفت، نزد مردم شیراز جایگاهی ویژه دارد.

به ویژه بنای خدای خانه یا دارالمصحف که معماری آن برداشتی از کعبه دارد و همواره مکانی برای نگهداری و تلاوت کلام الله مجید بوده، کانون آموزش آداب حج به زائران خانه خدا، به شمار می‌رفته است.

کتیبه سنگی این بنا، از نمونه‌های ارزنده هنر خطاطی به‌شمار می‌رود. این کتیبه به خط "یحیی الجمالی الصوفی" خطاط نامدار زمان شاه اسحق نوشته شده و حاوی جملاتی در شان قرآن مجید است. 

مسجد جامع عتیق شیراز، بنایی با قدمت بیش از ۱۱۵۰ سال است و نشان از عمق اعتقادات و باور‌های دینی و مذهبی مردمان این شهر دارد؛ بنایی که اکنون و همانطور که در تصاویر دیده می‌شود، بعد از تخریب بافت ارزشمند اطراف آن در سنوات گذشته، اسیر نگاه غیرکارشناسی مسئولانی شده است که در اجرای برنامه‌های باصطلاح عمرانی، هیچ یک از عناصر ارزشمند و لزوم حفظ و پاسداشت آن‌ها را نمی‌دانند.

همانگونه که در تصاویر دیده می‌شود، اجرای کفسازی معیوب و آسفالت محوطه پیرامونی این مسجد بسیار ارزشمند، تا قسمتی از سنگ‌های درگاه ورودی مسجد، به عنوان نماد‌هایی از معماری جذاب و ستودنی اسلامی را پوشانده و ظاهری نامناسب به این بنا داده و زمینه را برای ورود آب‌های سطحی و ... به درون بنا فراهم کرده است.

از طرفی احداث طاق بتونی بدقواره و فاقد هارمونی در جوار ورودی زیبای مسجد، بدون توجه به الزامات معماری و فعالیت‌های عمرانی پیرامون آثار و بنا‌های تاریخی، منظر این بنای زیبا و تاریخی را تحت تاثیر قرار داده و چشمنوازی آن را از بین برده است.

نبود برنامه‌ای دقیق برای فضاسازی‌های متناسب با بنا‌های موجود در بافت پیرامونی مسجد جامع عتیق و سایر اماکن متبرکه و مقدسه این محدوده، باعث شکل گیری یک محوطه باز و تغییر آن به کاربری پارکینگ خودرو‌ها شده است.

ورود دستگاه‌های مسئول برای ممانعت از تخریب بیشتر منظر مسجد جامع عتیق، یک ضرورت به شمار می‌رود و باید با نگاهی دقیق و کارشناسانه، نسبت به حفظ آثار ارزشمندی نظیر مسجد جامع عتیق، تلاش کرد.

منبع: ایسنا 

باشگاه خبرنگاران جوان فارس شیراز

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: مسجد جامع عتیق شیراز آسیب جدی مسجد جامع عتیق شمار می رود

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۰۶۳۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کوالالامپور؛ خواهر مدرن اما سنتی اصفهان

کوالالامپور، پایتخت زیبای کشور مالزی، خواهرخوانده محبوب اصفهان در جنوب آسیا است که نام آن در بین پیشرفته‌ترین شهرهای جهان به چشم می‌خورد. این دو خواهرخوانده که میزبان بسیاری از آثار معماری اسلامی هستند به‌خوبی توانسته‌اند در طول سال‌های توسعه شهری، توازن بین بافت سنتی و مدرن خود را حفظ کنند.

به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، کوالالامپور، پایتخت مالزی در غرب این کشور و محل تلاقی رودخانه‌های کلانگ و گومبک قرار دارد و بزرگترین منطقه شهری این کشور و مرکز فرهنگی، تجاری و حمل‌ونقل آن است. پیدایش این شهر به سال ۱۸۵۷ برمی‌گردد و در سال ۱۸۸۰ کوالالامپور به‌عنوان پایتخت مالزی انتخاب شد و به‌لطف اقدامات فرانک سوتنهام در شهر به رشد سریعی دست یافت. او ساخت‌وساز راه آهن کلانگ-کوالالامپور را آغاز کرد و استفاده از آجر و کاشی در ساختمان‌ها را به‌عنوان یک اقدام احتیاطی در برابر آتش و به‌عنوان کمکی برای ارتقای وضعیت بهداشت و سلامت در شهر گسترش داد.

بافت شهری

بافت شهر کوالالامپور ترکیبی از معماری مدرن و سنتی است و آسمان‌خراش‌های شیشه‌ای و بتنی، مساجد زیبا، مغازه‌های چینی، کلبه‌های روستایی کنار هم در مرکز این شهر شلوغ به چشم می‌آیند. در میان ساختمان‌های بلند شهر، دو مورد از بلندترین ساختمان‌های جهان یعنی برج‌های دوقلوی پتروناس با ارتفاع ۴۵۲ متر که توسط معمار آرژانتینی-آمریکایی طراحی شده است و یکی از بلندترین دکل‌های مخابراتی با ارتفاع ۴۲۱ متر قرار دارند. ساختمان‌های دولتی و ایستگاه راه‌آهن در کرانه غربی تپه‌ای رودخانه قرار دارند، منطقه‌ای که با فروشگاه‌های چوبی دوطبقه چینی و مناطق مسکونی مختلط از کامپونگ‌های مالایی، خانه‌های ییلاقی مدرن و آپارتمان‌های آجری احاطه شده است. بخش انحصاری بوکیت تونکو مرکز خانه‌های مجلل و ساختمان‌هایی است که سبک‌های معماری گوناگونی را با هم ترکیب می‌کنند. بزرگترین گروه قومی این شهر مالایی‌های مسلمان هستند و می‌توان با مشاهده وفور گنبدها و مناره‌های معماری اسلامی در شهر به این امر پی برد. اقلیت هندو نیز بخش قابل‌توجهی از جمعیت شهر را تشکیل می‌دهند.

کوالالامپور مرکز بانکداری و مالی کشور است و فعالیت‌های مرتبط با این خدمات و همچنین خدمات گردشگری، اهمیت بسیاری در این شهر پیدا کرده است. به‌دلیل موقعیت مرکزی این شهر، بیشتر خطوط ریلی و جاده‌ای اصلی کشور از این شهر عبور می‌کنند و فرودگاه بین‌المللی کوالالامپور واقع در ۵۰ کیلومتری جنوب این شهر مرکز عمده خدمات هوایی کشور است. همچنین شهر دارای شبکه گسترده‌ای از جاده‌های وسیع و بزرگراه‌های تندرو است و مسیر قطار سریع‌السیر آن که در سال ۱۹۹۶ افتتاح شد، اکنون از سه خط به هم‌پیوسته تشکیل شده است و توانسته تا حدودی ازدحام ترافیک این شهر شلوغ را کاهش دهد.

جاذبه‌های کوالالامپور

باغ‌های دریاچه‌ای که در امتداد رودخانه کلانگ به سمت غرب امتداد یافته‌اند یک کمربند سبز وسیع شامل باغ‌های ارکیده‌، مناطق حیات وحش، مجلس، موزه ملی مالزی و موزه هنرهای اسلامی مالزی را در برگرفته است. تپه pineapple، یک فضای طبیعی کوچک‌تر شامل گونه‌های جنگلی است که در شمال غربی شهر قرار دارد و در نزدیکی آن گالری هنر ملی، کتابخانه ملی مالزی و تئاتر ملی قرار دارند. بناهای سنتی بسیاری در این شهر وجود دارد که از آن جمله می‌توان به ساختمان سلطان عبدالصمد (ساختمان دبیرخانه سابق)، مسجد ملی (مسجد نگارا) و مسجد سلطان (مسجد جامع) اشاره کرد. در جنوب شهر، مجموعه ورزشی ملی قرار دارد که برای بازی‌های مشترک‌المنافع سال ۱۹۹۸ ساخته شده بود و استادیوم ملی یکصدهزار نفری کوالالامپور در میان چندین سالن ورزشی این مجموعه واقع شده است. باغ وحش ملی و آکواریوم شهر نیز در فاصله کمی از شرق قرار دارد.

موزه هنرهای اسلامی مالزی

موزه هنرهای اسلامی در ساختمانی با گنبدهای پیچیده و کاشی‌کاری خیره‌کننده، هنرهای تزئینی اسلامی را از سراسر جهان به نمایش می‌گذارد. مدل ساختمان‌های مهم اسلامی در مقیاس کوچک، منسوجات قدیمی، فرش‌ها، جواهرات و سرامیک‌ها از جمله هنرهایی است که در این موزه وجود دارد. فضای داخلی اتاق دمشق که در قرن نوزدهم تغییر مکان داده شده است، با ورق‌های طلا تزئین شده است. یک رستوران خاورمیانه‌ای خوب و یکی از بهترین فروشگاه‌های هدیه موزه با هدایای دست‌ساز و کتاب‌های عالی در مورد هنر اسلامی وجود در مجاورت این موزه قرار دارد.

مسجد جامع سلطان عبدالصمد

این مسجد زیبا با گنبدی پیازی‌شکل، توسط یک معمار بریتانیایی طراحی شده است و با مناره‌های آجری و گچی و سه گنبد خوش‌فرم، سبک‌های مغول و موری را به عاریت گرفته است. مسجد جامع که در محل تلاقی رودخانه‌های گومبک و کلنگ قرار دارد، اولین مسجد خشتی در مالزی است که در سال ۱۹۰۹ تکمیل شد و تا زمان افتتاح مسجد ملی در سال ۱۹۶۵ مرکز عبادات اسلامی شهر باقی ماند.

برج‌های دوقلوی پتروناس

برج‌های دوقلو در ورودی شهر، یک سازه مدرن بتنی-شیشه‌ای آبی‌رنگ است که مانند دروازه‌ای برای ورود به محله خانه‌های چوبی سنتی مالایی است. کافه‌ها و غرفه‌های خیابانی اطراف این سازه، غذاهای خوشمزه خانگی مالایی را ارائه می‌دهند. این منطقه در حال توسعه با ساختمان‌های بلندمرتبه و مدرنی است که در میان خانه‌های قدیمی رشد می‌کنند.

موزه ملی منسوجات

موزه ملی منسوجات، ساختمانی زیبا به سبک مغول است که در اصل برای بخش راه‌آهن ساخته شده بود. طبقات پایینی موزه تاریخ منسوجات، به‌ویژه پارچه‌های مالزیایی ابریشمی یا پنبه‌ای با نخ طلا و فرآیندهای سنتی و ماشین‌آلات مورد استفاده در تولید پارچه را به نمایش می‌گذارد. نمونه پارچه‌ها و لباس‌های پرزرق‌وبرق در این طبقه فراوان است. طبقات فوقانی پارچه‌های مالزیایی و نقوش طراحی را با جزئیات بیشتر و همچنین اقلامی برای تزئینات شخصی مانند جواهرات و روسری را پوشش می‌دهند.

مسجد جامع

این مسجد که در اواخر دهه ۱۸۸۰ تأسیس شد، مسجد اصلی کامپونگ بارو است و اکنون با دروازه‌ای مزین با کاشی‌های زیبا و الگوهای سنتی اسلامی تزئین شده است. ورود به این مسجد در خارج از اوقات نماز با شرط رعایت پوشش اسلامی مجاز است. غرفه‌های اطراف مسجد، لوازم مذهبی و پوشش سنتی مردان مسلمان مالایی را می‌فروشند.

ساختمان سلطان عبدالصمد

ساختمان سلطان عبدالصمد با برج ساعت ۴۱ متری، گنبدهای مسی و طاق‌های توری، اولین ساختمان عمومی در مالزی بود که به سبک مغول (یا هندو ساراسنیک) طراحی شد و اکنون توجه گردشگران بسیاری را به‌ویژه با نورپردازی زیبایش در شب به خود جلب می‌کند. طراحان متعددی در ساخت فرم پرزرق‌وبرق این ساختمان مشارکت داشتند که در نهایت در سال ۱۸۹۷ تکمیل شد و به‌عنوان دبیرخانه دولت استعماری مورد کاربری قرار گرفت.

۲۷۲ پله به سمت غارهای باتو - یک معبد معروف هندو در نزدیکی کوالالامپور - یک پوشش رنگین کمانی را برای کوالالامپور رقم زده است که گردشگران را به طور چشمگیری برای کاوش در غارهای آهکی بی‌نظیر و معابد تاریخی این منطقه جذب می‌کند. این راه‌پله رنگی در حال حاضر یکی از محبوب‌ترین مکان‌ها برای عکس‌های اینستاگرام است و سالانه بسیاری از اینفلوئنسرهای حوزه گردشگری برای معرفی آن به کوالالامپور سفر می‌کنند. این مکان مذهبی همچنین مقصدی زیارتی برای بسیاری از هندوها محسوب می‌شود.

میدان مردکا

مردکا، میدانی بزرگ در شهر است که استقلال مالزی در سال ۱۹۵۷ توسط یک میله پرچم ۹۵ متری آنجا اعلام شد. این میدان در دوران استعمار بریتانیا، به‌عنوان زمین کریکت استفاده می‌شد و به آن پادانگ می‌گفتند. این میدان توسط ساختمان‌های باستانی از جمله ساختمان باشکوه سلطان عبدالصمد و کلیسای جامع انگلیکن سنت مریم احاطه شده است.

خواهرخواندگی اصفهان و کوالالامپور

دو شهر اصفهان و کوالالامپور به واسطه قرابت‌های تاریخی و فرهنگی در تاریخ دوم تیر ۱۳۷۶ و به دنبال ایجاد ارتباطات فرهنگی، تجاری، اقتصادی و تاریخی به خواهرخواندگی یکدیگر درآمدند. این دو خواهرخوانده که میزبان بسیاری از آثار معماری اسلامی هستند به‌خوبی توانسته‌اند در طول سال‌های توسعه شهری، توازن بین بافت سنتی و مدرن خود را حفظ کنند.

کد خبر 748593